Akören (Konya güneyi) yöresinde, otokton Geyikdağı Birliği ile allokton Bozkır
Birliğine ait Mesozoyik istifleri ve bunları açılı uyumsuzlukla örten Neojen birimleri
yüzeylemektedir. Bu çalışma ile yörenin stratigrafik/tektonik özelliklerinin ortaya konulması
amaçlanmıştır. Gerçekleştirilen arazi çalışmaları ile birimler ayırtlanmış, her bir birimin
özellikleri, bu birimlerin birbirleri ile olan ilişkileri ve oluşum ortamları sunulmuştur.
Geyikdağı Birliğinin bölgedeki stratigrafik istiflenmesi, dolomit ara katkılı sınırlı şelf
karbonatlarından oluşan Jura‐Erken Kretase yaşlı Hacıalabaz kireçtaşı ile başlar. Hacıalabaz
birimi üzerinde uyumlu olarak, çok bol rudistli‐foraminiferli resif karbonatları şeklindeki, Geç
Kretase yaşlı Saytepe formasyonu yer alır. Üstte yine uyumlulukla çört yumrulu, killi ve
marnlı pelajik karbonatlardan yapılmış Geç Kretase yaşlı Alan formasyonu izlenir. Akören
bölgesinde Geyikdağı Birliğine ait birimler, Bozkır Birliğinin tektonik dilimleri tarafından
üzerlenirler. Bozkır Birliğinin en alt bölümünü, Maastrihtiyen yaşlı Hatip ofiyolitli karışığı
oluşturur. Yörenin ikinci allokton dilimi, çörtlü kireçtaşı‐killi kireçtaşı‐radyolarit içerikli ve Geç
Kretase yaşlı pelajiklerden (Boyalıtepe grubu) meydana gelmiştir. İnceleme alanındaki üçüncü
allokton tektonik dilim ise; orta‐kalın tabakalı, bol eklemli ve masif yapıdaki Triyas‐Jura yaşlı
neritik kireçtaşlarıdır (Gencek grubu). Akören çevresinde otokton ve allokton konumlu kayalar
ile neootokton konumlu kayaların sınırları, genelde fay dokanaklı olup, bölgenin düzleşmiş
sahaları, birer çöküntü alanı durumundadır. Bu çöküntülerin tabanlarında, neootokton
konumlu genç dolgu birimleri olarak, Geç Miyosen‐Erken Pliyosen sürecinde oluşmuş göl
transgresyonuna ait kaba kırıntılılar (Sille formasyonu), göl karbonat ve killeri (Ulumuhsine
formasyonu) ile dasit ve andezitler (Erenlerdağı volkanitleri) yer almaktadır. Akören
çevresinin en genç oluşukları, Geç Pliyosen‐Pleyistosen’de oluşmuş dağ eteği‐alüvyal yelpaze
çökelleri (Topraklı formasyonu) ve Holosen başından günümüze değin olumuş alüvyonlardır.
Akören bölgesinde oluşmuş kıvrım ve kırıklar genelde KB‐ GD gidişlidirler. Bu gidiş, bölgenin
morfo‐tektonik yapısıyla uyumludur ve KB‐GD uzanımlı bu yapılar, paleotektonik döneme
aittir. Bölgede ana kıvrım ve kırıkları kesen DKD‐BGB ve D‐B uzanımlı daha genç neotektonik
kırıklar da vardır. Akören çevresindeki çöküntüler, bu kırıkların kontrolünde oluşmuş yarı
grabenlerdir. Bu grabenlerin teşekkülü, paleotektonik olaylarla çanaklaşmış alanların,
neotektonik dönemde bir taraftan akarsu‐göl‐dağ eteği ve alüvyal çökellerle dolmasından
sonra, bölgenin neotektonik hareketlerle yeniden faylanmasına bağlıdır.
The Akören region is an interesting province with autochthonous Geyikdağı
Unit, allochthonous Bozkır Unit and Neoautochthonous Unit. The Neoautochthonous Unitss overlie unconformable basement autochthonous and allochthonous tectonic unites. The aim
of the study is to bring out stratigraphica and tectonical features of the region. In the study
field works were carried out for warpping. Besideslitological charecteristics fauna contents
contact relatives and paleoenvironmental approachesfor each units werw presented At the
Akören and its surrounding area, the autochthonous rocks is knovn as the Geyikdağı Unit. It
starts with shelf carbonates (Hacıalabaz limestone) Jurassic‐Early Cretaceous in age and passes
to Late Cretaceous aged neritic carbonates (Saytepe formation) including abundant rudistes
and foraminifera in the middle of the sequence. Pelagic fossiliferous, clayey, cherty limestone
and marls (Alan formation) are seen at the upper parts of the autochthonous unit. The rocks of
the Geyikdağı Unit are covered tectonocially by the Bozkır Unit. Tectonic slides of the Bozkır
Unit comprise the Hatip ophiolitic melange Maestrihtian in age at the bottom, cherty‐clayey
cabonates and radiolarites belonging to deep shelf edges of Boyalıtepe groups in Late
Cretaceous in age in the middle and Triassic‐Jurassic aged massive neritic carbonates of
Gencek groups at the top. Coarse clastics (Sille formation), lacustrine carbonates and claystones
(Ulumuhsine formation) and dasitic‐andesitic rocks (Erenlerdağı volcanites) are related to Late
Miocene‐Early Pliocene lacustrine transgression and volcanic activities. Then alluvial fan
sediments foot (Topraklı formation) Late Pliocene‐Pleistocene in age and Holocene alluviums
are the youngest sediments. Main folds and fractures in the region extend in NW‐SE direction.
These tectonic lines are conformable with morphotectonic structure of the district. Therefore,
these structural properties belong to the paleotectonic stage. There are also younger faults
extending in ENE‐WSW and E‐W directions that cut off main folds and tectonic lines in the
Akören region and they are neotectonical stuctures. The formations of the Akören area
depression, which are subgrabens shapes are related to the deposition of fluvial‐lacustrine‐
phanof mauntain and alluvial deposits in the depression areas formed by paleotectonic events
and these young units were faulted by the tectonic proses.
