Çanakkale zaferinin tiyatral anlatımı üzerine yapılan reji çalışması

Abstract

Milli Tarihimiz birçok zaferlerle doludur, ancak Çanakkale zaferinin önemi tüm bunların içinde ayrı ve mistik bir yer tutmaktadır. Yaşamın her alanında yokluklarla mücadele eden, sanayisi geri kalmış Osmanlı Devleti'nin kendinden kat ve kat üstün ve her türlü donanıma sahip olan gelişmiş devletlere karşı kazandığı büyük zaferin sembolü ve adıdır Çanakkale. Bu tez çalışması Çanakkale savaşı sırasında yaşanılan olayları ele alarak, adım adım zafere yürüyüşün sahneye taşınmasını, ülkemizde tiyatral bir kazanıma ve zenginliğe yol açmasını hedeflemiştir. Çalışmada tarihi belgeler ve anlatımında mantıksal bir sakınca olmayan haber-i vahid (anonim hikâyeler) de ele alınarak yazılı bir metne dönüştürülüp sahneleştirilmesi yapılarak yeni bir oyun metnine dönüşmesi sağlanmıştır. Çalışma Epik tarzda göstermeci üslupla ele alınmıştır. Sahnelerin oluşturulmasında kronolojik tarih esas alınmıştır. Sahne aralarında anlatıcı yardımıyla sahnenin serimi yapılarak seyircinin dikkati ve ilgisinin en üst seviyeye çıkarılmasına çalışılmıştır. Oyunlar sırasında projeksiyon cihazı kullanılarak sahne arkasında bulunan perdeye ilgili görsellerin ( fotoğraf, yazı, film) yansıtılıp görsel efektin zenginleştirilmesi sağlanmıştır. Oyunun epizot yoğunluğu ve sahne geçişlerinin fazla olması nedeniyle mevcut temada işlevsel bir dekor anlayışı üzerinde durulmuştur. Bu yöntemler dâhilinde Çanakkale savaşları ve zaferinin belgesel nitelikli anlatımı ve sunumu, tiyatro sanatında farklı ve ilgi çekici bir tarzı deneme şansını araştırmamızda bizlere sunmuştur.

Our national history is full of victories; yet, Çanakkale (Gallipoli Dardanelles) Victory is unique and mystical of these victories. Çanakkale Victory is the name and the symbol of the victory that the Ottoman State having an underdeveloped industry and struggling with a bitter poverty in every part of life won against the developed countries that was much more superior and had every kind of equipment. With the present study, it was aimed to put the step-by-step walk to victory on the stage and to provide a theatrical gain and wealth in our country by dealing the events lived during Çanakkale Battle. In the study, historical documents and anonymous stories that did not have any rational defects were used, written into texts and staged and finally a new play script was obtained. The study was performed with an epical style and demonstration method. Staging was based on chronological history. It was aimed that the attention and interest of the audience be maximized through exposition between stages with the help of a narrator. A projector was used, the related visual materials (photographs, written materials and films) were projected on the screen behind the stage and thus visual effects were enriched. A functional scene was created due to the high number of stage-intervals and rich episodes of the play. With these methods, a documental narration and presentation of the Çanakkale Battle and Çanakkale Victory enabled us to try a different and interesting style in theatre art in our study.