İlk Türkçe çocuk dergileri "Çocuklara Mahsus Gazete"

Abstract

Ülkemizde çocuk dergilerinin tarihi Mümeyyiz’le baslar. Mümeyyiz 1869’da yayımlanmıştır. Bu tarihten Çocuklara Mahsus Gazete’ye kadar (1896) yirminin üzerinde çocuk dergisi çıkmıştır. Bunlar amaç, ilke, yöntem, bakış açısı, dil, içerik, yazar kadrosu, sekil ve süre açısından benzer özellikler gösterirler. Çocuklara Mahsus Gazete, profesyonel ve ilkeli yayın anlayışı ve istikrarlı çizgisiyle bunlardan ayrılır. Eski harfli çocuk dergileri arasında en uzun süreli yayın olan Çocuklara Mahsus Gazete’deki edebiyat verimlerinin ortaya konulması çocuk edebiyatı tarihi açısından önem taşımaktadır. Çocuklara Mahsus Gazete’de şiir, fabl, hikâye, roman, tiyatro, anı, biyografi, gezi yazısı, mektup türünde eserler yer almıştır. Bu eserlerde konu ve ileti öne çıkmış, otoriter anlayışla kaleme alınan bu metinlerde sanatsallık çoğu zaman geri planda kalmıştır. Sekizinci ciltten itibaren yoğunlaşan çeviri metinlerle bu eksiklik giderilerek nitelikli ürünler ortaya konulmuştur. Çocuklara Mahsus Gazete, Türkçe çocuk dergileri ve çocuk edebiyatı açısından önemli bir asamadır.

The history of children’s periodicals in our country has begun with Mümeyyiz. It was published in 1869. More than twenty children’s periodicals were published from Mümeyyiz (1869) to Çocuklara Mahsus Gazete (1896). Those resemble each other in terms of aim, principle, method, point of view, language, content, authors, form and period. Çocuklara Mahsus Gazete differs from those with its professional and principled publication vision and consistent policy. Çocuklara Mahsus Gazete has a great importance as the most long-lasting periodical with Ottoman letters from the aspect of literary efficiency given in history of children’s literature. There have been some genres such as: poem, fable, story, novel, play, biography, travel writing, letter in Çocuklara Mahsus Gazete. Subject and message are the essentials of these works. Aesthetic has generally under estimated in these texts written by authoritarian vision. After 8th volume, the deficiency was removed by translated works increasing, and qualified works were produced. Çocuklara Mahsus Gazete is an important stage in terms of Turkish children’s periodicals and children’s literature.