Gulistan, which was written in the 13th century by Sa‘dî and spread fame
throughout the world surpassing the Islamic world, is an aesthetic, educational, Islamic and
humanitarian work with many fronts. It was used as a textbook in the orient madrassa for
teaching Perssian language and moral education, and therefore many translations and
interpretations were made. It is well-known for the poetry pieces interspersed in stories, as
well as its unique language, style and expressions. The first known translation of Gulistan in
Turkish literature was made by Seyf-i Serâyî in the 14th century. One of the translations of
this work in the 17th centuury is “Cûy-ı Rahmet”.
In this study, Hasan Rızâyî’s verse translation of Gulistan named “Cûy-ı Rahmet”
will be introduced and its importance in the history of our literature will be explored.
Sa‘dî tarafından XIII. yüzyılda kaleme alınan ve şöhreti İslam coğrafyasını aşarak
tüm dünyaya yayılan Gülistân; estetik, pedagojik, İslamî ve insanî pek çok cephesi bulunan
bir eserdir. Şark medreselerinde Fars dili ve ahlak eğitimi için bir ders kitabı olarak da
kullanılan, bu vesileyle birçok tercüme ve şerhi yapılan Gülistân; hikâyeler arasına
serpiştirilen manzum parçaların yanı sıra kendine has dil, üslup ve manzumlarıyla öne
çıkmaktadır. Türk edebiyatında Gülistân’ın bilinen ilk tercümesi XIV. yüzyılda Seyf-i Serâyî
tarafından yapılmıştır. Bu özgün eserin XVII. asırdaki tercümelerinden biri de “Cûy-ı
Rahmet”tir.
Bu yazıda Hasan Rızâyî’ye ait olan “Cûy-ı Rahmet” adlı manzum Gülistân
tercümesi tanıtılarak eserin edebiyat tarihimizdeki önemi üzerinde durulacaktır.
