Boş zaman, bireylerin çalışma dışında kalan zamanlarında dinlendikleri, eğlendikleri ve kendilerini gerçekleştirdikleri zaman dilimidir. Endüstri Devrimi sonrasında ortaya çıkan boş zamanın etkin değerlendirilmesi, yalnızca yetişkinler için değil, çocuklar için de önemlidir. Boş zaman değerlendirmeye ilişkin tutum ve davranışların bireye kazandırılması toplumsallaşma süreci içerisinde gerçekleşmektedir. Toplumsallaşma ajanları içerisinden özellikle ilkokulun ve bir rol model olarak sınıf öğretmeninin bu sürece yön verdiği düşünülmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin boş zaman değerlendirmeye ilişkin farkındalıklarını ortaya koymaktır. Bu amaç çerçevesinde araştırma, nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma desen modelinde tasarlanmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında araştırmacılar tarafından geliştirilen ölçme aracı kullanılmıştır. Ölçme aracı, demografik soruları içeren kişisel bilgi formu; 5’li likert tipi kapalı uçlu soruların yer aldığı anket ile açık uçlu soruların bulunduğu yarı-yapılandırılmış görüşme formundan oluşmuştur. Araştırmanın çalışma grubunda, İzmir’in merkez ilçelerinden Bornova, Bayraklı, Çiğli ve Konak’ta görev yapmakta olan 78 sınıf öğretmeni yer almıştır. Araştırmada elde edilen nicel verilerinin analizinde SPSS 20.0 programından yararlanılmıştır. Her bir madde için frekans ve yüzde gibi betimsel analizler ile bağımsız örneklem t-testi, Pearson Ki-Kare ve Pearson Korelasyon istatistik analizleri yapılmıştır. Araştırmanın nitel verilerinin analizinde ise betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, araştırmaya katılan sınıf öğretmenleri arasında, aile ile boş zaman değerlendirmenin aile bağlarını güçlendirdiği düşüncesinin, evli ve çocuklu katılımcılarda oldukça yaygın olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra, araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin boş zaman tanımlarında kültürün bir yansıması olarak toplumsal cinsiyet rollerindeki keskin farklılık ortaya çıkmıştır. Araştırmada özellikle kadın öğretmenler, ev işleri ve sorumlulukları nedeniyle boş zamanlarının pek olmadığını ifade etmişlerdir. Ayrıca araştırmada sınıf öğretmenlerinin boş zaman değerlendirme konusunda kayda değer bir motivasyondan söz etmedikleri de belirlenmiştir. Son olarak, araştırmada sınıf öğretmenlerinin boş zaman değerlendirme konusunda öğrencilerini yönlendirmelerinin
son derece yetersiz olduğu ortaya çıkmıştır.
Leisure i s a p eriod of time spent o ut work, i n which individuals c an r est, e njoy and
perform self-realization. The effective leisure spending, which appeared after the Industrial
Revolution, is important not only for adults but also for children. It is through the
socialization process that individuals gain attitudes and behaviours regarding leisure. As to
the orientation towards this process, the primary school and the primary school teacher, as
role models, are considered the foremost ones among all agents of socialization. In this
context, this study aims at revealing the leisure awareness of primary school teachers.
Within this framework the research is designed as a mixed method in which qualitative and
quantitative research methods are used together. Data was gathered through a measurement
tool developed by the researchers. The measurement tool is composed of a personal
information form with demographic questions; a 5-likert-type close-ended questionnaire,
and a semi-structured interview form with open-ended questions. The study group consists
of 7 8 c lassroom teachers w ho are working i n B ornova, B ayraklı, Ç iğli and Konak, some o f
the central districts of İzmir. The quantitative data of the study was analysed through SPSS
20.0 software. For each item, descriptive analyses such as frequency and percentage; and
statistical analyses such as independent sample t-test, Pearson Chi-Square and Pearson
Correlation were performed. In the analysis of the qualitative data, descriptive analysis
technique w as u sed. T he f indings o f t he s tudy p oint o ut t hat m ost o f t he p rimary s chool
teachers who are married and/or have children agree with the idea that family and leisure
time strengthened family ties. It was also found that a huge gap in gender roles, emerged as
an outcome of culture, had some reflections upon the leisure descriptions of the primary
school teachers. Especially the female teachers expressed that they lack leisure due to
housework and domestic responsibilities. It was determined that the primary school
teachers did not mention any significant motivation for leisure. Finally, the research has
shown that the primary school teachers are highly insufficient in orienting their students
about leisure assessment.
