"Türk Mitolojisinde Yılan ve Resim Sanatındaki İzdüşümleri" konulu yüksek lisans tez çalışmasında amaç, Türk Mitolojisi'nde çeşitli simgesel anlamlara sahip olan yılan figürünü, 1920-2015 yılları arasında Anadolu Türk Resim Sanatı içerisinde eser veren sanatçıların eserleri üzerinde incelemektir. Bu kapsamda öncelikle kavramsal bir çerçeve oluşturulmuş, bu çerçeve dahilinde ilk olarak araştırmanın I. bölümünde mit, mitos ve mitoloji kavramları ile Dünya ve Türk kültür/mitolojisinde yılana genel bakış incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda elde edilen parametrelerle II. bölümde Türk Mitolojisi'nde yılanın resim sanatındaki izdüşümleri incelenmiştir. İncelemede sınırlılık, Cumhuriyetten günümüze kadarki süreyi kapsamıştır. Ancak araştırmaya bir alt yapı oluşturması bağlamında başlangıcından günümüze Türk sanatında yılanla ilgili örnekler konunun girişinde özetlenmiştir. Daha sonra ise Cumhuriyet dönemi Anadolu Türk Resim Sanatı içerisinden seçilen sanatçılardan Bedri Rahmi Eyüboğlu, Burhan Uygur, Can Göknil, Erol Akyavaş, Ergin İnan, Erol Deneç, Memduh Kuzay, Hasan Kıran ve Zeki Faik İzer'in eser örnekleri üzerinde inceleme yapılmıştır. Araştırma sonucunda söz konusu sanatçıların konu kapsamına giren eser örneklerinde, esin kaynağını Türk Mitolojisi'nden aldığı anlaşılan yılan figürünün, hem simgesel hem de plastik açıdan bir ifade aracı olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Araştırma sırasında konu ile ilgili literatür taraması yapılarak, yurtiçi ve yurtdışı kütüphane ve arşivlerinde yer alan kaynaklar tespit edilerek, elde edilen veri ve bilgiler diğer kaynaklarla desteklenerek arşivlenmiştir. Konu ile ilgili çalışmaların yer aldığı yurtiçi müze ve galeriler gezilerek eserlerin orijinalleri yerinde incelenmiştir. Nitel araştırma ve tekniklerinin kullanıldığı bu araştırmada Sanatçı Görüşme Formu, teknolojik araç olarak da ses kayıt cihazı ve fotoğraf makinesi kullanılarak konunun uzmanı, deneyimli kişilerle görüşmeler yapılmıştır.
Purpose of the postgraduate thesis "Snake in Turkish Mythology and Its Projections on the Art of Painting" is to examine snake figure –that has various symbolic meanings– within works of artists who produced their works as part of the Anatolian Turkish Art of Painting between 1920-2015. In this context, we created a conceptual framework, analyzing myth, mythos and mythology terms, and general line of sight of the World and Turkish culture/mythology into the snake, as the 1st chapter of this research. With the parameters achieved from this analysis forth, we dealt with snake projections on art of painting in Turkish mythology, carving out the 2nd chapter. This analysis covered time span from Republic period until today, as limited by this paper. However, we summarized relevant examples of use of snake in Turkish art –from beginning to date– in introduction part, providing a basis to the research. Then we reviewed exemplary works of chosen artists of the Republic period Anatolian Turkish Art of Painting, including Bedri Rahmi Eyüboğlu, Burhan Uygur, Can Göknil, Erol Akyavaş, Ergin İnan, Erol Deneç, Memduh Kuzay, Hasan Kıran and Zeki Faik İzer. As a result of this review, we identified that the artists mentioned above made use of the snake figure –inspiration source of which was apparently Turkish mythology– as a symbolic and plastic means of expression in their related samples of work. We reviewed the literature for related contents, sought sources in domestic and foreign libraries and archives, supported these data and information using additional sources, and have archived them. We visited domestic museums and galleries, in which relevant works are exhibited, and examined originals of works in place. In this analysis where qualitative research and techniques were used, we interviewed with experts and experienced persons on the subject, utilizing Artist Interview Form, and voice recorder and camera as technological tools.
