Süt dişi periodontal ligamenti ve pulpasında osteoprotegerin ve rankl proteinlerinin ekspresyonunun enzim immüno histokimyasal yöntemle araştırılması

Abstract

Süt dişleri, okluzal mekanik travma, enfeksiyöz ve iltihabi pulpal/periapikal ve/veya periradiküler süreçler sonucunda patolojik kök rezorpsiyonu ile erken kaybedilebilmektedirler. Yakın zamanda osteoklastogenezisin moleküler mekanizmalarının işletilmesinde yer alan OPG (osteoprotegerin) ve RANKL (Receptor activator of nucleer factor kappa B ligand) ikilisi osteoklast formasyonu ve fonksiyonunun anahtar düzenleyicileri olarak bildirilmiştir. RANKL-RANK sinyallemesi ve biyolojik olarak aktif OPG seviyesi arasındaki dengenin osteoklastların gelişimi ve aktivasyonunu ve kemik metabolizmasını düzenlediğini göstermektedir. Bu tez kapsamında fizyolojik veya patolojik kök rezorpsiyonuna uğrayan insan süt dişleri kullanılarak OPG ve RANKL'ın rezorpsiyon süreçlerindeki olası rollerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla OPG ve RANKL'ın rezorbe olan süt dişi dokularındaki spesifik lokalizasyonları, çeşitli endikasyonlarla, yaşları 4-13 arasında değişen, 27 kız, 25 erkek hastadan çekilmiş, toplam 66 süt dişinin pulpal ve periodontal/periapikal dokuları üzerinde enzim ve immuno histokimyasal yöntemlerle gösterilmesi öngörülmüştür. Dişler etik kurul izni ve ebeveynin bilgilendirimesi ile çekildi. Çekimden hemen sonra dişler fikse edildi ve rutin immuno histokimyasal takibe alındı. Dekalsifikasyonu tamamlanan dişler ortalarından ikiye ayrılarak parafinde ve sentetik rezinde bloklandı. Kesitlerin alınmasının ardından histolojik, histokimyasal ve immuno histokimyasal tetkikler yapabilmek amacıyla hematoksilen eozin, TRAP ve spesifik OPG, RANKL immuno histokimyasal boyalar uygulandı. Dişler iltihabi reaksiyon düzeyleri, koronal odontoblastik tabakanın bütünlüğü, rezorpsiyon seviyesi, TRAP, OPG ve RANKL pozitif hücrelerin varlığı şeklindeki altı ayrı kriterle değerlendirildi. Elde edilen verilere uygulanan istatistiksel analizler süt dişi rezorpsiyonunda OPG ve RANKL protein ekspresyonları arasında anlamlı bir ilişki saptayamazken, iltihabi reaksiyon seviyeleri ve RANKL ekspresyonunun görülüp görülmemesi arasında anlamlı (p=0,016); iltihabi reaksiyon derecesi ile koronal odontonlastik tabaka bütünlüğü arasında pozitif zayıf; koronal odontoblastik tabaka bütünlüğü ve rezorpsiyon evresi arasında negatif zayıf bir ilişki; OPG ile koronal odontoblastik tabaka bütünlüğü arasında pozitif zayıf bir ilişki saptandı. Bu tez kapsamında gerçekleştirilen araştırmalardan elde edilen sonuçlar geleneksel inanışın aksine, süt dişi rezorpsiyonunun tamamıyla fizyolojik bir süreç olmayıp çoğunlukla çürükle/aşırı okluzal kuvvetle veya gingival dokudan miroorganizmaların invazyonuyla indüklenen konakçı cevabıyla tetiklenen iltihabi süreçlerin de işin içine katılabileceği daha karmaşık bir sistem olabileceğini önermektedir. Araştırmanın sonuçları süt dişinin rezorpsiyonunda RANKL/RANK/OPG yolunun aktive olabileceğini önermektedir. Elde edilen veriler ve RANKL/OPG ekspresyonlarından sorumlu olan spesifik hücrelerin belirlenmesi amacıyla yapılacak daha ileri çalışmalar ile birlikte, dişte kök rezorpsiyonunun yönlendirilmiş terapötik yaklaşımlarla kontrol edilebilmesinin olası olduğunu önermektedir.

Deciduous teeth can be lost prematurely due to occlusal mechanical trauma, infectious and inflammatory pulpal/periapical and/or periradicular pathologies that cause pathological root resorption. Recently, OPG and RANKL molecular duality, which is responsible for molecular mechanisms of osteoclastogenesis, has been proved to be a key modulator of osteoclast formation and function. The results from genetical and functional studies showed that the balance between RANKL-RANK signaling and biologically active OPG level could regulate osteoclast development and activation and bone metabolism. In this thesis, using physiologically or pathologically resorbing human deciduous teeth, it was aimed to search the possible roles of OPG and RANKL during resorption processes. With this aim, it was anticipated enzymatic and immünohistochemical localization of specific localization of OPG and RANKL in 66 resorbing deciduous teeth which were extracted from 27 female and 25 mail patients aged between 4 and 13. Extracted teeth were fixed immediately and processed for immunhistochemical technique. Having completed decalcification teeth were separeted into two axially and emmbedded in parafin or in acrylic embedding medium. The sections were taken and stained by hematoxylen-eosin, TRAP and specific OPG and RANKL antibody staining for histologic, enzyme histochemical and immünohistochemical evaluations respectively. The sections from each tooth were evaluated according to the enfection level, coronal odontoblastic integrity, the level of resorption and positive staining for TRAP; RANKL and OPG. Statistical analysis of obtained data showed significant relation between infection status and RANKL expression (p=0,016); positive and weak relation between infection level and coronal odontoblastic integrity; negative and weak relation between resorption level and coronal odontoblastic integrity; and positive-weak relation between OPG and coronal odontoblastic integrity, although there is no significant relation between OPG and RANK expression level. The results obtained from this thesis? research suggest that, contrary to conventional belief, deciduous tooth resorption is not a physiological one but it is more complicated process which involves the provacation by caries/over loaded occlusal forces or inflammations triggerred by host immune reactions that caused from microorganism invasion through gingival tissues. This thesis suggests that RANKL/RANK/OPG pathway can be activated via infection during deciduous toth physiological resorption. Obtained data and further studies on specific cell sources for RANKL/OPG expression can be anticipated to root resorption management which will be directed via several therapeutic approaches.