Çalışmamızın amacı, İskeletsel Sınıf II maloklüzyonlu hastaların tedavisinde kullanılan bir fonksiyonel aparey olan Aktivatör apareyinin, dentofasiyal yapılara olan etkilerini değerlendirmek ve bu apareyin çiğneme kasları ile yutkunmaya olan etkilerini EMG cihazı ile elektromiyografik olarak araştırarak, tedavi esnasında görülen değişimler ile normal oklüzyonlu bireylerin göstermiş oldukları, elektromiyografik yapıları karşılaştırmaktır. Bu amaçla Sınıf II, Bölüm 1 maloklüzyona sahip pubertal atılım dönemindeki yaş ortalamaları 12.1 olan 16 kız ve 10 erkekten oluşan toplam 26 birey, tedavi grubu olarak seçilip, aktivatör apareyi ile fonksiyonel tedavi uygulanmıştır. Elektromiyografik değerlendirmelerdeki kontrol grubu için normal oklüzyon gösteren 14 kız ve 7 erkekten oluşan toplam 21 birey, sefalometrik değerlendirmelerdeki kontrol grubu için ise Sınıf II, Bölüm 1 maloklüzyonlu 11 erkek, 9 kız toplam 20 birey seçilmiştir. Araştırmamız için tedavinin ilk 6 aylık dönemi değerlendirilmiştir. Sefalometrik ölçümlerde tedavi ve kontrol grubundaki bireylerin lateral sefalogramlarında 14 ölçüm yapılmıştır. EMG değerlendirmesinde, tedavi grubundaki bireylerin, anterior temporal, masseter ve anterior digastrik kaslarında görülen elektromiyografik değişiklikler ile normal oklüzyonlu bireylerin aynı kaslarındaki elektromiyografik yapı, istirahat, maksimum ısırma ve yutkunma konumlarında, EMG cihazı ile yüzey elektrot yöntemi kullanılarak bilateral olarak incelenmiştir. Tedavi grubu bireylerinden, her seans için 3 apareysiz 3 de apareyli olmak üzere toplam 6 kere, kontrol grubu bireylerinden ise 3 kere olacak şekilde EMG ölçümleri yapılmıştır. Tedavi gören bireylerden, aparey takıldığı gün ve takiben 1 hafta, 1, 3 ve 6 ay sonra EMG ölçümleri yapılmıştır. Sefalometrik ve elektromiyografik ölçümlerdeki verilerin değerlendirilmesinde, grup içi karşılaştırmalarda Wilcoxon Signed Ranks testi, gruplar arası karşılaştırmalarda ise Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırmadaki EMG yönteminin kullanılmasıyla, tedavi için uygulanan aktivatör apareyin nöromusküler sisteme olan etkilerinin ayrınıtılı bir şekilde tespit edilmesi ve apareyin çalışma mekanizması ile etkinliğinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Normal oklüzyonlu bireyler, çalışmaya dahil edilerek onların da kas yapısının incelenmesi sağlanmıştır. Araştırmanın sonunda, aktivatör apareyi, istenilen etkiyi mandibulada iskeletsel ve dişsel değişiklik sağlayarak göstermiştir. Apareysiz maksimum ısırma konumu ölçümlerinde, 1. hafta ve 1. ay ölçümlerinde anterior temporal ve masseter kasların aktivitelerinde görülen düşüş, 3. ay ve 6. ay ölçümlerinde artarak, başlangıç değerleri ile benzer değerler göstermiştir. Bu durum mandibulanın yeni konumu ile birlikte nöromusküler adaptasyon gerçekleştiğini ve aktivatör apareyinin, kasların viskoelastik özellikleri sonucu oluşan pasif gerginlik ile değil aktif refleksle kas kasılmaları sonucu etki gösterdiğini ortaya çıkarmıştır. Son ölçümlerde apareyli ve apareysiz maksimum ısırma konumu ölçümleri arasında fark bulunmaması, apareyin iskeletsel etki gösterdiğinin belirtisi olarak değerlendirilmiştir. Apareyli ve apareysiz yutkunma ölçümlerinde başlangıçta yüksek olan anterior digastrik kas aktivite değerlerinin, fonksiyonel tedavi sonucu aşamalı olarak azalmasıyla anormal elektromiyografik yapının normale döndüğü görülmüştür. Kontrol grubu ile tedavi grubunun elektromiyografik yapıları arasında fark bulunmamıştır. Bu çalışmanın sonuçları, nöromusküler adaptasyon yoluyla, maksimum tedavi etkisinin ortaya çıkması için fonksiyonel apareylerin mümkün olduğunca tam gün taşınmasının önemini göstermiştir.
The aim of this study was to investigate the effects of activator appliance on dentofacial structures and the electromyographic effects of appliance on chewing muscles and swallowing by using EMG device which is used in the therapy of individuals with Skeletal Class II malocclusion. For this purpose a total of 26 subjects (16 girls and 10 boys, mean age; 12.1) with Class II, division 1 malocclusion at the pubertal peak period were selected and activator appliance therapy was applied. 21 subjects (14 girls, 7 boys) with normal occlusion were selected as the electromyographic control group and 20 subjects (11 boys, 9 girls) with Class II, division 1 malocclusion were selected as the cephalometric control group. Study was evaluated during the 6 month period of the treatment. On the lateral cephalograms 14 measurements were performed. Bilateral EMG study was applied with bipolar surface electrodes to determine the electromyographic changes of anterior temporal, masseter and anterior digastric muscles of the treatment group during treatment period and the electromyographic structure of the same muscles of the individuals with normal occlusion in rest, maximal clenching and swallowing positions. The EMG measurements were performed 6 times (3 without appliance, 3 with appliance) in treatment group and 3 times in control group per session. The changes were noted at the start of the treatment, 1 week and 1 month of activator insertion, at the end of 3 months and at the end of 6 months. In the evaluation of the cephalometric and electromyographic measurements, the group comparisons were made using the Wilcoxon Signed Ranks Test and the inter group comparisons were made using Mann-Whitney U test. At the end of the study, the treatment response of activator appliance was achieved by skeletal and dental movements in mandible. The electromyographic results revealed a significant decrease in the activity values of anterior temporal and masseter muscles in 1. week and 1. month maximal clenching measurements without appliance, then the activity values showed a significant increase in 3. month and 6. month maximal clenching measurements without appliance. The increased electromyographic activity can be attributed to occure of neuromuscular adaptation, because of the new position of the mandible. The main force for activator appliance treatment appears to be provided through increased active tension in the stretched muscles and not through passive tension of jaw muscles. No significant difference was observed between the activity values of the last maximal clenching measurements without appliance and the activity values of the last maximal clenching measurements with appliance. This condition was estimated as a result of the skeletal response of the activator appliance. As the high swallow activity values of anterior digastric muscle at the begining of the treatment, showed progressive and significant decrease at the end of treatment, abnormal electromyographic swallow structure, turns into normal. No significant difference was observed between the electromyographic structure of the individuals with normal occlusion and the electromyographic structure of the individuals with Class II, division 1 malocclusion. The results of this study reaffirm the importance of full-time wear for functional appliances to exert their maximum therapeutic effect by way of neuromuscular adaptation.
